انواع مواد مخدر و روند ابتلا به اعتیاد
اعتیاد و مواد مخدر
اعتیاد چیست؟
اعتیاد یــک «بیمارى اجتماعی» است که عوارض جسمى و روانى دارد و تا زمانى که بـه علل گرایش «بیمار» توجه نشود، درمان جسمى و روانى فقط براى مدتى نتیجه‏ بخش خواهد بود و فـــرد مـــعتاد دوباره گرفتار « مواد اعتیاد آور» می‏ گردد.اعتیاد به موادمخدر یکى از مهمترین مشکلات اجتماعی، اقتصادى و بهداشتى است که عوارض ناشى از آن تهدیدى جدى براى جامعه بشرى محسوب شده و موجب رکود اجتماعى در زمینه ‏هاى مختلف مى‌گـــــردد همچنین ویــرانگری‏ هاى حاصل از آن زمینه ساز سقوط بسیارى از ارزش‌ها و هنجارهاى فرهنگى و اخلاقى شده و بدین ترتیب سلامت جامعه را بطور جدى به مخاطره مى‌اندازد.پدیده شوم قاچاق موادمخدر بیش از آنکه فعالیتى سوداگرانه، تجارى و اقتصادى در عرصه مافیاى اقتصاد بین ‏المللى باشد، ابزارى کارآمد، مؤثر و راهبردى در گسترش نظام سلطه صاحبان قدرت جهان بر کشورهاى توسعه نیافته است. تحلیلگران مسائل سیاسى و اجتماعى بر این باورند که در تهاجم و نفوذ فرهنگی، پدیده موادمخدر مهمترین عامل به تباهى کشیدن و انحطاط اخلاقى جوامع به شمار می‏ رود. متاسفانه گسترش دامنه مصرف موادمخدر در جامعه امروزى به حدى است که حتى قشر متفکر و تحصیل کرده را نیز به سمت خود کشانده است. مبارزه با اعتیاد نیز قطعاً بیش از آنکه ماموریتى در راستاى وظایف مصرحه نیروى انتظامى باشد، اقدامى است استراتژیک در مقابله با ابزار نظام سلطه جهانى در انحطاط اخلاقى جوامع با اهداف خاص سیاسی.
اعتیاد بعنوان یک آسیب اجتماعی، هیچ گاه بطور کامل ریشه‏  کن نخواهد شد، اما با تدبیر، اندیشه و تلاشى مخلصانه حداقل می‏توان آنرا به کنترل در آورد. در این راستا تلاش ما بر این است تا با ارتقاء سطح آگاهى اقشار مختلف جامعه پیشگیرى از اعتیاد را بر درمان معتادین مقدم بداریم. به امید روزى که جامعه‏ اى داشته باشیم که اگر هم در آن فرد معتادى وجود دارد، درصدد نجات خویشتن باشد.
 مواد مخدر
انواع فرآورده هاى گیاهان خشخاش، شاهدانه، کوکا و ترکیبات شیمیایى مشابه که مصرف آنها موجب اعتیاد می‏ گردد.
انواع مواد مخدر :
سستی زاتوهم زاتوان افزا

 مواد سستى ‏زا
موادى هستند که مصرف آن بر روى سلسله اعصاب مصرف‏ کننده اثر گذاشته و در نتیجه فعالیت فکرى و بدنى او را سست نماید. این مواد به دو دسته تقسیم می‏شوند :
- طبیعى ، مانند : استحصالات گیاه خشخاش، تریاک، شیره تریاک، مرفین
- مصنوعى ، مانند : هروئین، متادون، نرمتادون، پاپاورین، پتیدین، انواع و اقسام قرص هاى مسکن و آرام ‏بخش

مواد توهم‏ زا
با مصرف این مواد فرد دچار اوهام حسى و بصرى می ‏شود. این مواد را هالوسینوژن می‏ گویند که شامل:

- طبیعى ، مانند : استحصالات گیاه شاهدانه،حشیش، بنگ، ماری‏جوانا، گراس، چرس؛ مسکالین، جو سیاه آفت ‏زده، برخى از قارچهاى حاوى مواد توهم ‏زا، دانه‏ هاى نوعى نیلوفر وحشی
- مصنوعی ، مانند : ال.اس.دی(L.S.D) ، دی‏ متیل تریپتامین (D.M.T) ، دی‏ اتیل تریپتامین (D.E.T)
مواد توان‏ افزا
مصرف آن بر روى سلسله اعصاب تأثیر گذاشته و در نتیجه فعالیت فکرى و بدنى مصرف‏ کننده بیشتر و باعث هیجان می‏ شود. این مواد به دو دسته تقسیم می‏ شوند که عبارتند از :
- طبیعی ، مانند : برگ کوکا، کوکائین، کراک، برگ و ساقه برخى درختان مثل خات و کراتم و ناس
- مصنوعی ، مانند : آمفتامین، متیل آمفتامین، ترکیبات آمفتامین‏ها

مواد سستى زا

خشخاش

بوته ‏اى است یکساله که در مناطق معتدل می‏ روید. رشد سالانه این گیاه به ارتفاعى معادل  ???-?? سانتیمتر می‏رسد. در اواسط بهار، بعد از این که گلهاى رنگارنگ ان کم‏ کم شروع به ریختن می‏ کند، از میان گلها کپسول ظاهر می ‏شود که به آن گرز خشخاش می‏ گویند. این گرزها در اواخر بهار و اوائل تابستان داراى پوست سبزى است که به زردى مى ‏گراید. البته، قبل از این که میوه گیاه خشک و زرد شود به روش خاص مبادرت به تیغ زدن آن می‏ نمایند. این کار به وسیله افرادى که تجربه خاصى در تیغ زدن دارند، انجام می‏شود. آنان در ساعات اولیه شب با تیغهاى مخصوص و با ایجاد چندین شیار افقى و یا عمودى و یا مورب بر روى گرزها مبادرت به تیغ زدن می‏نمایند. صبح روز بعد، شیره سفید رنگى از محل شکافهاى گرز به بیرون ترشح می‏کند و در مجاورت هوا به صمغ قهوه‏اى رنگ تبدیل گردیده در پیاله مخصوص جمع‏ آورى و براى تریاک مالى آماده و به صورت لول روانه بازار قاچاق می ‏شود

تریاک

تاریخچه :
قدیمى ‏ترین و مشهورترین ماده مخدر است که از گیاه خشخاش به دست می‏ آید. این گیاه حدود ???? ســــال قبل در منطقه مدیترانه کشت مى ‏شده است. سابقه این گیاه را    تا ???? سال قـــــــبــل هم ذکر می ‏کنند. از آثارى که از سومریها باقـــى مانده اســــت، چــنین بــر می ‏آید، آنها این ماده را استعمال می ‏کرده اند و با آن گیاه شادى بخش می ‏گفتند. در نوشته‏ هاى هومر از تریاک نام برده شده است.
شکل ظاهرى :
تریاک شیره منعقد شده تخمدان کال بوته خشخاش است که از نظر علمى به پاپاور معروف است. تریاک آماده مصرف، ماده ‏اى است خمیرى به رنگ قهوه‏اى که بر حسب نوع و منطقه کشت خشخاش و آب و هواى منطقه پرورش از قهوه‏اى روشن تا تیره وجود دارد نامهاى دیگر آن افیون، اپیوم و تریاق می‏ باشد.
الکالویید :
تریاک داراى ترکیبات بسیارى است که تاکنون ?? نوع موثر آن شناخته شده است. مهمترین آلکالوییدهاى تریاک عبارتند از مرفین، نارکوتین، پاپاورین، تبائین، کدئین و نارسئین.
نحوه مصرف :
- تدخین به وسیله وافور و یا با وسیلى مانند آن مثل قلیان، قلقلی، سیخ و سنگ
- استفاده به صورت قرص
- حل کردن در آب یا چاى و نوشیدن آن
عوارض :
- مغز: وابستگى (اعتیاد)، بی‏خوابى هنگام شب، خواب الودگى در طى روز
- تغییرات شخصیتی:
?-کاهش علائق و انگیزه‏ها
?-کاهش احساس مسئولیت
?-کاهش توجه به تحصیل، شغل و خانواده
?-افسردگى و بی قراری، پرخاشگری، اغماء به دنبال مصرف زیاد
- گوارش: تهوع و استفراغ، کاهش اسید معده و اختلال در هضم غذا، کاهش فعالیت روده ‏ها و یبوست مزمن، بی‏ اشتهایى و کاهش وزن، سوء تغذیه، خشکى دهان، اختلال در کبد
- پوست: خارش، تیره شدن رنگ پوست، تیرگى لبها، کهیر
- بیضه و تخمدان: کاهش توان و میل جنسی، بهم خوردن دوره ‏هاى قاعدگى در زنان
- تضعیف دفاع بدن علیه بیماریها: بی ‏حسى و عدم تعادل بدنی‏، عفونت ریه، یست تنفسى به دنبال مصرف زیاد، انقباض مردمک چشم

    *

      شیره تریاک

پس از تیغ زدن گرز خشخاش، ماده ‏اى شیرى رنگ از آن خارج می ‏شود که به آن شیره تریاک گویند. این شیره در مجاورت هوا تیره شده به رنگ قهوه ‏اى تبدیل می ‏گردد.

    *

      مرفین

مرفین از کلمه مورفئوس خداى رویایى یونان باستان مشتق شده است و یکى از اجزاى اصلى و اساسى تریاک است که به طور متوسط از هر ?? کیلوگرم تریاک یک کیلوگرم مرفین تهیه می‏شود. رنگ آن به صورت کرم روشن و گاهى اوقات به رنگ آرد نخودچى و مزه آن تلخ است. ذرات آن در زیر ذره‏ بین شبیه کریستال هاى سوزنى است.
از نظر دارویی، ضد درد بوده، با اثرات رخوت ‏زیى که بر روى مغز دارد، باعث کنترل دردهاى شدید می‏ شود و به همین خاطر مصرف مجاز آن فقط در بیمارستانهاست.

    *

      هروئین

هروئین از کلمه هیروس یا هیرو به معنى مرد قهرمان گرفته شده است. البته این کلمه به معنى زن قهرمان، زن برجسته، زنى که خدمات بزرگى به عالم بشریت کرده و زن ایده ‏آل نیز اطلاق می‏شود. هروئین یکى از ترکیبات مرفین مى ‏باشد که با عمل استیلاسیون بدست مى آ‏ید.ا ین ماده به رنگ سفید میل به کرم داراى طعمى تلخ و بى ‏بو است که پس از مدتى نگهدارى بوى ترشى و سرکه می‏ دهد.
نحوه پیدیش :
هروئین، قوی‏ترین و مخرب‏ترین ماده مخدر دنیا به شمار مى اید که در سال???? توسط یک دانشمند انگلیسى ساخته شد و تحقیقات بیشتر را درباره این ماده دانشمندان آلمان در سال ???? تکمیل نموده و آن را به عنوان دارو معرفى نمودند. در ایران اولین لابراتور هروئین‏ سازى در سال ???? توسط فردى به نام دکتر مصطفوى ایجاد گردید. وى نحوه ساخت و استخراج هروئین از تریاک را به عده‏ اى آموخت که باعث به وجود آمدن لابراتوارهاى بیشترى در سطح کشور گردید.
نحوه استعمال :
هروئین از طریق کشیدن از راه مجارى تنفسی، تزریق داخل رگها و تزریق زیر جلدى استعمال می‏شود. مصرف هروئین از طریق مجارى تنفسی(دهان) با زرورق به این صورت است که لبه زرورق سیگار یا هر نوع زرورق دیگر را به طرفى که از جنس کاغذ است تا می‏ کنند و با آن یک لوله می‏سازند، سپس هروئین را که معمولا حدود ? سانتى است روى سطح زرورق دیگرى می ‏ریزند و یک تکه مقواى بریده و نازک را به صورت چوب کبریت درآورده پس از آتش زدن زرورق گرفته سپس دود حاصله را از دهان استنشاق می ‏کنند.
در استعمال تزریقی، ابتدا معتادان از رگهایى که جلوى ساعد دستها نمایان است استفاده کرده، پس از آن که مدت طولانى از تزریق نقاط مختلف دستها گذشت و دیگر این نقاط جوابگو نبود ، به ترتیب نوبت به پشت دست، ساق پا، گردن و در نهایت به بیضه‏ ها می‏رسد. تزریق در بیضه‏ ها آخرین مرحله این گونه معتادان است.
عوارض :
- مغز : وابستگی، افسردگی
- تغییرات شخصى :
?-کاهش علائق و انگیزه ها
?-کاهش احساس مسؤلیت
?-کاهش توجه به تحصیل ، شغل و خانواده
- بی‏خوابى هنگام شب، خواب‏ آلودگى در طى روز، پرخاشگری، آبسه چرکى مغز، عفونت مغز، بیماریهاى مختلف ناشى از مرگ بخشى از سلولهاى مغزى و نخاع به دنبال مصرف زیاد
- گوارش : تهوع و استفراغ، کاهش اسید معده و اختلال در هضم غذا بى ‏اشتهایى و کاهش وزن
- کلیه : ناتوانى در تخلیه ادرار، نارسایی، عفونت کلیه
- پوست : خارش، تیره شدن رنگ پوست، تیرگى لبها، کهیر، عفونت پوست
- ریه : انسداد ناگهانى رگهاى تغذیه کننده ریه، عفونت ریه، ایست تنفسى به دنبال مصرف زیاد
- قلب : نارسایى قلب، بهم خوردن نظم ضربان قلب، عفونت کلیه داخلى و دریچه ‏هاى قلب
- عروق و خون : سخت شدن دیواره عروق، التهاب عروق، عفونت عروق
- کبد : اشکال در کار کبد، عفونت و التهاب کبد، بیمارى مزمن کبدى
- بیضه و تخمدان : کاهش میل جنسی، کاهش توان جنسى

    *

      متادون

یک ماده مخدر مصنوعى است که در جنگ جهانى دوم به علت کمبود مرفین براى تسکین مجروحین به وسیله آلمانى ها ساخته شد. در حقیقت متادون یک داروى برطرف‏ کننده درد است که براى تسکین سرفه هم از آن استفاده می‏کنند. گرچه متادون خود یک ماده اعتیادآورنده قوى است ولى به عنوان یک داروى پزشکى براى ترک و معالجه معتادان به تریاک، هروئین و مرفین از آن استفاده می‏ کنند. اثرات دارویى آن تا حدى شبیه به مرفین بوده، با این تفاوت که پس از مصرف، مدت بیشترى طول می‏کشد تا اثرات آن ظاهر شود و به مدت طولانى ‏تر در بدن باقى می ‏ماند

    *

      کدئین

یکى از مشتقات معروف تریاک است که ?/?الى ?/? درصد آن را تشکیل می‏دهد و به عنوان مسکن در اشکال مختلف قرص، کپسول و شربت در پزشکى کاربرد دارد. اثر کدئین در حدود اثر مرفین است و در صورتى که زیاد مصرف شود علائمى مانند اثرات مرفین خواهد داشت. نحوه مصرف آن به صورت تزریقى و خوراکى می‏باشد.

    *

      پاپاورین

یکى از مشتقات مؤثر تریاک می‏باشد که سفید کریستالى است و از نظر زهرآگین بودن حد وسط مرفین و کدئین است. ماده ‏اى است نشاط آور و محرک. کار عضلات صاف مثل روده را کند کرده و باعث شل شدن آنها می‏گردد. در برونشها و رگها انبساط ایجاد نموده و در آب نامحلول است و در الکل حل می‏شود.

    *

      پتیدین

این ماده هم مثل متادون از داروهاى سستی‏ زاى مصنوعى می ‏باشد که قدرت ضد درد آن از مرفین کمتر است و عضلات بدن را سست و شل می‏ کند

مواد توهم زا  

    *

      شاهدانه

بوته ‏اى است شبیه گزنه که بلندیش تا ? متر می‏رسد. گیاه نر و ماده آن به صورت جداگانه بوده داراى برگهاى انبوه دراز و کنگره ‏دار می‏باشد که میوه آن در سر شاخه به صورت خوشه نمایان است. اصولا شاهدانه براى روغن گیرى و خوراک طیور استفاده می‏شود. بو داده و برشته آن را مردم به صورت تفنن می‏خورند. نام لاتین این گیاه کانابیس است. اگر از سر شاخه‏ هاى به گل نشسته گیاه ماده چسبنده‏اى به نام رزین که در حال ترشح است جمع ‏آورى و خشک شود، در واقع حشیش به دست آمده است. این گیاه در آمریکاى شمالى به نام ماری‏جوانا یا چرس، در انگلیس به گراس، در فرانسه ادب، در هندوستان بنگه و گنجا، در خاور نزدیک و خاورمیانه حشیش، در افریقاى جنوبى دگا، در سوریه و لبنان حشیشه ‏الکیف، در ترکیه اسر یا اسرا، در افریقاى مرکزى کامبا، در اسپانیا و در دیگر کشورها به اسامى مختلفى چون وید، پات، شانگ، چاراز، مکونا و غیره شهرت دارد.
در هر حــال هــر اســم و نــامــى بر ایــن گیاه و مشتقات آن نهاده شود، اثرات توهم ‏زایى آن همچنان پابر جاست در اینجا به حالاتى که پس از استعمال حشیش و ماری‏جوانا در مصرف کننده روى می‏دهد به طور اختصار اشاره می‏ کنیم :
- در اثر نشئه شدن اشیاى مجاورش را بزرگتر و یا کوچکتر مى بیند.
- اشتهاى کاذب و میل به مصرف غذا پیدا می ‏کند.
- احساس قدرت عجیب در خود داشته و دست به اعمال وحشیانه و جنون ‏آور و خشونت زا زده و احساس پرواز کردن و سفر در آسمان و نوعى انبساط خاطر و آرامش و اعتماد به نفس کاذب پیدا می‏کند.
- فرد به خواب عمیقى فرو مى ‏رود.

    *

      حشیش

ماده ‏اى به رنگ سبز تیره و گاهى قهوه ‏اى مایل به سبز شبیه حنا که از گل، برگ و ساقه گیاه شاهدانه مؤنث و از ترشحات چسبنده آنها به صورت صمغ به دست می آ‏ید. حشیش حاوى ماده‏اى شیمیایى به نام T.H.C (تترا هیدرو کانا بینول) است که ماده مؤثر آن به شمار می ‏رود. حــشیـش در طــبــقـه ‏بـنـدى مـواد مخدر، جزء مواد توهم‏ زاى طبیعى می ‏باشد.
 

آثار مصرف :
- تغییر در درک رنگ و صدا
- افزیش اشتهاى کاذب
- تند شدن ضربان قلب
- قرمزى چشم
- اختلال حافظه، گیجى و بی‏توجهى به اطراف
- به هم‏خوردگى تعادل حرکتى
- علائم روانى شدید، مانند شنیدن صداهاى غیر واقعی، صحبتهاى نامربوط، توهم و هذیان، اختلال توجه، احساس کند شدن گذر زمان، سرخوشى و خنده خود به خود
عوارض مصرف طولانى :
- بیماریهای تنفسى مزمن و سرطان ریه
- نازایى در زن و عقیمى در مرد
- از بین رفتن سلولهاى مغزى (پوک شدن مغز)
- التهاب و انسداد مزمن مجارى تنفسى
- اختلال روانى شدید و پیدار
- کم شدن علاقه و انگیزه براى زندگی، شغل و روابط اجتماعى و خانوادگى
- سندرم بی‏ انگیزگى (ناامیدی، بی ‏تفاوتى و بی ‏مسئولیتى در مقابل امور جارى زندگى)
- تشنج
علائم ترک :
- تحریک ‏پذیری، بی ‏قرارى و اضطراب
- اختلال خواب و بی ‏اشتهایى
- تعریق و لرزش
- اسهال، تهوع و استفراغ
- دردهاى عضلانى
- افزیش درجه حرارت

    *

      بنگ

سر شاخه‏ هاى گلدار یا به میوه نشسته و خشک شده بوته شاهدانه - اعم از ینکه ماده رزینى آن را قبلا گرفته یا نگرفته باشند - بنگ نامیده می‏ شود.

    *

      مارى ‏جوانا

در آمریکا برگها و گلهاى شاهدانه آمریکایى را خشک می‏کنند و از آن توتون سبز رنگى به دست می‏ آورند که همان ماری‏ جواناست. چون این توتون خیلى زبر است براى پیچیدن آن از چندین دور کاغذهاى سفید یا قهوه ‏اى رنگ استفاده می‏کنند و آن را ریفر مى ‏نامند. مشتاقان آن را به صورت دسته‏ جمعى در محل هایى به نام تی‏پاد تدخین می‏کنند. این سیگار به کندى می‏سوزد و خیلى زود خاموش می‏گردد، به همین علت معتادان با پکهاى سریع و دسته‏ جمعى مانع خاموش شدن آن می ‏شوند و براى این که از این سیگار استفاده کامل بشود در اماکن سر بسته استعمال می‏گردد